Robert Romuald Kufel “Cmentarze wyznaniowe do 1945 roku w granicach województwa lubuskiego” Tom XVII

Kup na allegro.pl Zobacz fragmentyZobacz wszystkie tomy

Wstęp

Są takie dni, kiedy szczególnie pamiętamy o zmarłych: np. dzień i godzina śmierci kogoś bliskiego, jego pogrzeb, po czym wspomnienie tej osoby z okazji kolejnych rocznic jej odejścia z tego świata. Zwyczajem naszych przodków, każdego roku w uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny licznie gromadzimy się na cmentarzach, aby w modlitwie i duchowej zadumie pochylić się nad grobami tych, z którymi połączyły nas więzy pokrewieństwa, przyjaźni i koleżeństwa oraz dokonania na rzecz naszych małych ojczyzn i całego kraju.

Na terenie województwa lubuskiego są takie groby, o których nie ma kto pamiętać. Są cmentarze, których nikt nie odwiedza, bo krewni pochowanych już nie żyją, wyjechali lub zostali usunięci przemocą. Zarówno dawne cmentarze, jak i pojedyncze pochówki są wyłącznie zdane na łaskę i niełaskę ludzi obecnego czasu. Współczesność nie zawsze jest im życzliwa i przychylna. Z roku na rok z lubuskiego krajobrazu znikają wskutek wandalizmu kolejne nagrobki i mogiły oraz fragmenty wcześniej okradzionych mauzoleów, kaplic i grobowców.

Tom XVII został poświęcony cmentarzom, które do zakończenia drugiej wojny światowej funkcjonowały w obrębie obecnego powiatu żagańskiego na terenie gminy Szprotawa.

Jak w poprzednich tomach, tak i w tej publikacji uwzględniono tylko te miejsca pochówków, po których do dziś pozostały choćby fragmenty, np.: krzyże, mogiły, nagrobki, grobowce, pomniki, ogrodzenia. Pominięto cmentarze całkowicie zniszczone, po których poza drzewostanem i krzewami nie zachowały się żadne ślady materialne. Nie uwzględniono także cmentarzy, które po 1945 roku przekształcono na parki, boiska sportowe, place zabaw czy szkółki leśne.

W omawianym tomie wyszczególniono 27 cmentarzy, w większości wiejskich, które po drugiej wojnie światowej zamknięto, zniszczono i zdewastowano. Dziesięć z nich znajdowało się na terenie przykościelnym w następujących miejscowościach: Borowina (Hartau), Długie (Langheinersdorf), Dzikowice (Ebersdorf), Leszno Dolne 1 (Nieder Leschen), Leszno Dolne 2 (Nieder Leschen), Siecieborzyce (Rückersdorf), Szprotawa (Sprottau), Sprotawa-Iława (Eulau), Szprotawa-Puszczyków (Pusch-Vorwerk) i Witków (Wittgendorf). Tylko pięć cmentarzy, położonych w Długiem (Langheinersdorf), Dzikowicach (Ebersdorf), Lesznie Dolnym (Nieder Leschen), Siecieborzycach (Rückersdorf), Szprotawie (Sprottau) i Sprotawie-Iławie (Eulau), obecnie służy mieszkańcom tych wsi. Na uwagę zasługuje malowniczo położony cmentarz rodowy w miejscowości Wiechlice (Wichelsdorf).

Seria wydawnicza pt. „Cmentarze wyznaniowe do 1945 roku w granicach województwa lubuskiego” ma za zadanie zachować w obiektywie to, co pozostało po dawnych cmentarzach i pochówkach oraz aktywizować ludzi i instytucje do podejmowania konkretnych zadań mających na celu ocalenie dziedzictwa materialnego i duchowego byłych mieszkańców obecnego województwa lubuskiego.

Niech słowa „Apelu Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce na dzień 1 listopada 2020 roku” mocno zapadną w sercach ludzkich: W Polsce działa wielu społeczników, którzy od lat ofiarnie pracują nad przywracaniem do godnego stanu zarówno pojedynczych grobów jak i całych cmentarzy, za co im z całego serca dziękujemy. Dziękujemy też szkołom, harcerkom i harcerzom, wszystkim, którzy organizują akcje porządkowania starych grobów i cmentarzy. Dołączmy do nich, każdy wedle swoich możliwości. Wspomagajmy ich modlitwą i życzliwą myślą. Zapalmy świeczkę, połóżmy gałązkę na zapomnianej mogile lub kamień na starej macewie. Nie pozwólmy, by pamięć o naszych bliźnich zaginęła, a cmentarze zarosły.

Nie pozwólmy.